Handhaving wet DBA opnieuw uitgesteld, ditmaal tot 2020
Sinds de invoering van de nieuwe wet Deregulering Arbeidsrelaties (DBA) is er flinke onrust in de afbouwsector ontstaan. Zzp’ers geven aan opdrachten te verliezen omdat bedrijven niet aandurven met hen samen te werken. Om aan deze toenemende zorgen tegemoet te komen werd al tweemaal besloten de handhaving van de wet DBA op te schorten. Onlangs werd bekend dat de handhaving voor een derde maal uitgesteld wordt. Deze keer tot 1 januari 2020. Reden hiervoor is de aanhoudende onduidelijkheid over de wet DBA.
De uitstelling van handhaving betekent dat opdrachtgevers en opdrachtnemers tot die tijd geen boetes of naheffingen krijgen als achteraf geconstateerd wordt dat er sprake is van een dienstbetrekking. Ondanks het uitstellen van de handhaving wordt er wel degelijk nog gecontroleerd door de Belastingdienst. Dit leidt in eerste instantie niet tot boetes of naheffingen, tenzij er sprake is van kwaadwillendheid (fraude of opzettelijk aansturen). Meer daarover lees je op de website van de Belastingdienst.
Wet DBA, wat is dit precies?
Per 1 mei 2016 is de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) van kracht. Deze wet vervangt de inmiddels opgeschorte Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) die opdrachtgevers verzekerde dat ze geen loonheffingen en sociale premies moesten betalen. Om beter te controleren of een zzp’er inderdaad zelfstandig opereert of juist een verkapte werknemer is, werd de wet DBA met modelovereenkomsten ingesteld.
In deze (op voorhand door de Belastingdienst goedgekeurde) modelovereenkomsten maken zzp’er en opdrachtgever samen afspraken over de opdracht en samenwerking. Achteraf controleert de Belastingdienst of de regels uit de overeenkomst daadwerkelijk worden nageleefd en er geen sprake is van schijnzelfstandigheid. Is dit niet het geval dan riskeren zowel zzp’er als opdrachtgever naheffingen en/of boetes.
Wat betekent dit voor mij / voor zzp’ers?
Door het uitstellen van de handhaving op de wet DBA tot 1 januari 2020 hoef je als zzp’er in principe geen eventuele naheffingen of boetes over deze periode te betalen. Dit omdat opdrachtgevers en zzp’ers volgens de overheid voldoende tijd moeten krijgen om hun werkwijze aan te passen. Wel worden er boetes uitgedeeld indien er sprake is van kwaadwillendheid. Zorg er dus voor dat je bij het werken voor opdrachtgevers daadwerkelijk zelfstandig werkt.
De Belastingdienst controleert vooral op drie punten: arbeid, loon en gezag. Draag je als zzp’er bijvoorbeeld bedrijfskleding van de opdrachtgever? Dan kan dit voor de inspecteur aanleiding zijn om de relatie als een verkapt dienstverband aan te merken. Toch is er nog veel onduidelijkheid: hoe zit het bijvoorbeeld met materiaal dat door werknemers van de opdrachtgever én jezelf wordt gebruikt? De modelovereenkomst afbouw geeft aan dat dit mogelijk is indien dit vooraf schriftelijk vastgelegd is, of als er sprake is van incidenteel gebruik. Werk om problemen te voorkomen dus volgens de goedgekeurde modelovereenkomst afbouw, die je hier kunt downloaden.
Update: driemaal scheepsrecht?
Om aan de toenemende zorgen van zzp’ers over het verliezen van opdrachten tegemoet te komen, werd eind 2016 voor de eerste keer besloten de handhaving van de wet DBA tot 1 januari 2018 op te schorten. Op 1 juni 2017 werd bekend dat de handhaving nogmaals uitgesteld werd tot 1 juli 2018. Ook het nieuwe kabinet besloot dat de wet DBA nog niet voldoende duidelijkheid bood aan betrokken partijen. De handhaving van de wet is daarom voor een derde maal uitgesteld tot 1 januari 2020. Het kabinet wil per 1 januari 2020 een nieuwe wet in werking laten treden. Deze moet ruimte geven om te ondernemen, maar voorkomen dat zzp’ers terecht komen in een situatie van schijnzelfstandigheid. Ook wil het voorkomen dat zzp’ers tegen een dergelijk laag tarief werken, dat ze zich niet kunnen verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid en geen pensioen op kunnen bouwen.
Vakbond CNV verwacht dat échte handhaving op schijnzelfstandigheid pas na 2021 plaatsvindt. Wel wil het kabinet vanaf 1 juli 2018 meer gaan doen om “kwaadwillenden” aan te pakken. Het gaat daarbij vooral om gevallen van uitbuiting of bewuste ontduiking van premies en belastingen. Wat dat precies voor uw onderneming betekent lees je in de alinea hierboven.
Bronnen: Belastingdienst, NOA en Tentoo
